UX Writing چیه و چرا اهمیت داره؟

تجربه نویسی یا نگارش تجربه کاربری (UX Writing) تضمین میکنه که کلمات و متن استفاده‌ شده در محصولات دیجیتال مثل وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها، برای کاربران به راحتی قابل فهم و پیمایش باشن. این حرفه‌ و موقعیت شغلی با نام UX Writer نسبتاً جدیده، اما با وابستگی روز افزون ما به محصولات دیجیتال در زندگی روزمره، قطعا روز به روز اهمیت بیشتری هم پیدا میکنه.

در این نوشته تلاش میکنیم مقدمه‌ای برای ورود به دنیای تجربه نویسی داشته باشیم. شما با مطالعه این نوشته، در نهایت درک روشنی از ماهیت تجربه نویسی میرسین و متوجه میشین که UX Writing چقدر میتونه در ساختن تجربه کاربری موفق تاثیر گذار باشه 🙂

UX Writing چیه؟

انتخاب ما اینه که در مدرسه تجربه کاربری، UX Writing رو “تجربه نویسی” صدا کنیم.

تجربه نویسی، فرآیند انتخاب کلمات مناسب برای یک محصول دیجیتاله. تمرکز اصلی تجربه نویسی روی متن یا محتواییه که به کاربران در پیمایش نرم‌افزار، وب‌سایت و اپلیکیشن کمک میکنه. ما اغلب به این متن، «محتوای خرد» (Microcopy) هم میگیم؛ یعنی متن‌هایی که روی دکمه‌ها، گزینه‌های منو، اعلان‌ها یا پیام‌های خطا و موارد دیگه قرار دارن.

تجربه نویسی نسبتاً یک حرفه نوپاست که شرایط در ایران به دلیل عدم پیشرفت تکنولوژی، نسبتا دردناک تر هم هست و باید سالهای آینده منتظر پیشرفت بیشترش باشیم اما همه میدونیم که یکی از مهمترین بخش های یک تجربه کاربری موفق هست و باید بهش پرداخته بشه.

البته که پیش از این، تجربه نویسی بخشی از طراحی UX محسوب میشد، اما سالهاست که به حوزه‌ای مجزا و تخصصی‌ تر تبدیل شده که واقعا جای خوشحالی داره. نویسندگان UX یا همون تجربه نویس ها درک جامعی از تجربه کاربری، طراحی، نویسندگی، بازاریابی و رفتار کاربر به ارمغان میارن. اینکه یک تجربه نویس باید به چه مفاهیمی مسلط باشه و چه توانمندی هایی داشته باشه رو در نوشته مجزایی بهش میپردازیم.

اصول تجربه نویسی (UX Writing)

متن خوب به کاربران کمک میکنه تا بفهمن که چه کاری باید انجام بدن و چطور کارها رو به اتمام برسونن. برای ایجاد یک تجربه نویسی عالی، رعایت این اصول راهنما مفید میتونه مفید باشه:

سادگی (Simplicity)

این اصل به معنای ساده نگه داشتن همه چیز تا حد امکانه. گاهی اوقات به معنای شکستن یک قطعه اطلاعات پیچیده به قطعات کوچک‌تره. اوقات دیگه، به معنای انتخاب کلمات ساده برای انتقال پیامه.

بزارید یه مثال بزنیم: زمانی که یک عضو جدید به حساب کاربری خودتون دعوت میکنین، تنها کافیه یک ایمیل وارد کنین و یک نقش رو انتخاب کنین. این فرآیندی ساده و تک‌مرحله‌ایه، به جای یک فرم طولانی که جزئیات بیشتری رو فراتر از نیاز درخواست میکنه.

شفافیت (Clarity)

این اصل میخواد مطمئن بشیم که بر درک پیام توسط کاربران تمرکز داریم. این ممکنه به معنای افزودن راهنما یا توضیح در صورت نیاز و استفاده از عباراتی باشه که مردم به راحتی متوجه اون میشن (استفاده از زبان ساده). در رابطه با شفافیت، حذف هرگونه اصطلاحات فنی که ممکنه باعث سردرگمی بشه، مهمه.

برای مثال، هنگام اضافه کردن یک بخش جدید به تست، متن توضیح میده که هر بخش تست چیه. جملات کوتاه با عبارات ساده به کاربران کمک میکنه تا بفهمن که با هر نوع تست چه کاری میتونن انجام بدن و چه فایده ای واسشون داره.

ایجاز (Brevity)

ایجاز یعنی بیشترین توان بیان در کلمات ولی در عین حال داشتن کمترین تعداد کلمات.

هنگام نوشتن برای یک محصول دیجیتال، اغلب محدودیتی در فضای UI وجود داره. این به معنیه که جملات تا حد امکان باید کوتاه باشن. گاهی اوقات نیازه کلمات رو بر اساس طول انتخاب کنیم یا جملاتی بنویسیم که بتونن در یک طراحی خاص جا بگیرن.

به عنوان مثال، در وب‌سایتی، ما آیتم‌ های منوی کشویی از کلمات مختصر و مفیدی استفاده کردیم. این کار باعث ایجاد یک منوی بصری جذاب میشه و عبارات کوتاه به کاربران کمک میکنه تا به سرعت آنچه رو که به دنبالش هستن پیدا کنن.

دسترس‌پذیری (Accessibility)

یکی از اهداف اصلی تجربه نویسی، امکان استفاده از محصول توسط افراد بیشتره.

این به معنای نوشتن متنی هست که برای اکثر کاربران قابل مشاهده باشه و به منظور بهبود تجربه کاربرانی که از محصول شما به شکل متفاوتی استفاده میکنن، به کار میره.

به عنوان مثال، شخصی که کم‌بیناست ممکنه از یک ابزار خواندن متن استفاده کنه، بنابراین تجربه نویس ها یا همان UX Writer ها، تگ‌های alt تصاویر رو مینویسن که تصاویر رو به طور واضح توصیف کنه.

به علاوه میتونه به معنای ارائه گزینه‌ هایی برای همه کاربران هم باشه. مثلا، کاربران سه راه برای دریافت پشتیبانی هنگام خرید اعتبارات از سایت ما دارن. اونها میتونن سوالات متداول (FAQs) رو به سرعت مرور کنن، بخش راهنمای کامل رو مطالعه کنن یا با یک فرد حقیقی گفتگو کنن. این گزینه‌ها به کاربران کمک میکنه تا با روشی که براشون مناسبه، پشتیبانی دریافت کنن.

شمولیت (Inclusivity)

همه کاربران یک محصول باید احساس خوشایندی داشته باشن. استفاده از زبان محترمانه برای پرداختن به مسائلی مثل جنسیت، سن و نژاد به روشی که حس خوشایندی القا کنه نکته خیلی کلیدی هست. شمولیت به معنای انتخاب زبانیه که با گسترده‌ ترین مخاطب ممکن ارتباط برقرار کنه.

به عنوان مثال، تصویر کنین که در محصولتون از طریق ضمیر «شما» مستقیماً با تمام کاربران صحبت نیمنین. در صورتی که این بهترین گزینه نباشه، از ضمیر «آن‌ها» که معرف جنسیت خاصی هم نیست استفاده میکنین.

ما در هنگام نوشتن متن برای محصول و وب‌ سایت خودمون، هیچ پیش‌فرضی در مورد کاربران قائل نمیشیم و بر روی استفاده از زبان فراگیر تمرکز می‌کنیم.

فرایند تجربه نویسی (UX Writing)

تفاوت بین تجربه نویسی و سایر انواع نویسندگی ها، اینه که در تجربه نویسی، نویسندگان UX یک روند رو دنبال میکنن. بیاین مراحل طی شده توسط یک تجربه نویس رو از ایده تا انتشار محصول بررسی کنیم:

۱) درک شرح اولیه و انجام تحقیقات کاربری

اولین کاری که یک تجربه نویس باید انجام بده، درک اهداف اصلی کاربر هنگام استفاده از محصوله. گاهی اوقات، یک شرح اولیه توضیح میده که کاربر چه کاری میخواد انجام بده و دستورالعمل‌های واضحی برای محتوایی که باید نوشته بشه وجود داره.

اما در پروژه‌های بزرگ‌تر، یک تجربه نویس ممکنه در مرحله تحقیق مشارکت داشته باشه و از این طریق نیازهای کاربر رو کشف کنه. اونها همینطور از طریق فرآیند تحقیق، نگاهی به واژگانی میندازن که کاربرها به بهترین شکل درک میکنن.

برخی از روش‌های رایج تحقیق شامل مصاحبه با کاربرها، مرتب‌سازی کارت، نظرسنجی‌ها، تست کاربردپذیری و… گاهی اوقات، یک تجربه نویس ممکنه برای این مرحله از پروژه با یک محقق UX همکاری کنه.

۲) ایجاد مدل محتوا

تجربه نویس ها اغلب نسخه‌های زیادی از یک پیام مشابه رو مینویسن. به عنوان مثال، متن برای دکمه‌ها، اعلان‌ها، پیام‌های خطا و غیره. ایجاد مدل محتوا به معنای داشتن یک الگو برای عناصر اصلی یک محصوله.

برای برخی از تجربه نویس ها، مدل محتوا نسخه‌ای دقیق‌تر از معماری اطلاعات محصوله همینطور برای برخی دیگه، مدل محتوا، معماری اطلاعات و فریم‌های سیمی محصول یکسان هستن و البته که همه چیز به پیچیدگی محصول و تعداد افراد درگیر در ساخت محصول بستگی داره.

۳) نوشتن متن

وقتی که ایده روشنی از محتوای مورد نیاز (تحقیق) و یک ساختار برای نوشتن اون (مدل محتوا) دارین، میتونین شروع به نوشتن متن کنین و این به معنای نوشتن متن برای تمام بخش‌های مختلف یک محصوله.

تجربه نویس ها تمایل دارن متن رو در یک ابزار پردازش کلمه یا صفحه گسترده بنویسن. اما برخی ها هم مستقیماً در فایل‌های طراحی مثلا فیگما یا با استفاده از ابزاری که به طور خاص برای ردیابی محتوای UX ساخته شده، کار میکنن.

فراموش نکینن که در مراحل تجربه نویسی هم مثل طراحی تجربه کاربری، تست و بازنگری میتونه یک فرآیند مداوم باشه.

۴) افزودن متن به یک نمونه اولیه

این بخشی هست که متن و طراحی با هم تلاقی پیدا میکنن. گاهی اوقات، تجربه نویس ها متن نهایی رو به یک طراحی نمونه اولیه اضافه میکنن. در موارد دیگه، طراح UX این مرحله رو انجام میده.

البته خیلی مهم نیست چه کسی این کار رو انجام میده و بستگی به تعداد افراد حاضر در تیم و مسئولیت هاشون داره اما یک تجربه نویس باید تمام متن داخل طراحی رو بررسی کنه و این کار به اطمینان از قرارگیری متن در جای مناسب و عدم وجود هیچ گونه غلط املایی یا دستوری کمک میکنه.

۵) تست و بازنگری

تجربه نویس ها اغلب در کنار طراح UX یا طراح محصول در تست نمونه‌های اولیه مشارکت میکنن. بسته به بازخوردی که از کاربر دریافت میکنین، ممکنه نیاز به بازنویسی یا اصلاح برخی از متن‌ها داشته باشین.

شما نمیتونین متن رو تا پایان این مرحله از پروژه نهایی کنین چون غیرمعمول نیست که برخی از متن‌های «نهایی» بعداً نیز مورد بازبینی قرار بگیرن و اصلاح بشن پس با توجه به بازخورد بیشتر کاربرها یا با تکامل و تغییر محصول، متن هم تغییر میکنه

نتیجه گیری

هر چیزی که بتونه به ایجاد یک تجربه متناسب برای کاربر کمک کنه برای ما حائز اهمیته. این میتونه شامل طراحی تجربه یا رابط کاربری باشه یا حتی طراحی کلمات و جملات تحت عنوان تجربه نویسی. پس به همون میزان که طراحی تجربه و رابط کاربری مهمه تجربه نویسی هم میتونه نقش بسیار بزرگی رو در محصول ایفا کنه. جایی که المان های طراحی و رنگ و … نمیتونن کاری بکنن، جادوی کلمات هست که میتونه برای کاربر راهگشا باشه.

من به شخصه تجربه نویس ها رو طراح میدونم که ابزار کارشون به جای شیپ ها و رنگ ها، کلمات و جملاته که تا عمق وجود هر کاربری میتونه رسوخ کنه 🙂