همانطور که در چالش آزمون کاربردپذیری, تعریف و مفهوم کاربردپذیری رو شرح دادیم و شما رو با یک چالش واقعی رو به رو کردیم همینطور از اهمیت تست کاربردپذیری صحبت کردیم, حالا باید به این نکته توجه کنین که آزمون یا تست کاربردپذیری یک روند قابل تکرار هست تا زمانی که به بهترین نتیجه برسیم. حالا چطور این روند رو انجام بدیم تا بتونیم به بهترین نتیجه برسیم؟ با ما همراه باشین:
برنامه‌ریزی کنین
- ابتدا تعریف کنین که چه چیزهایی رو میخواین آزمایش کنین. از خودتون سوالاتی درباره محصولتون یا طراحیتون بپرسین و اینکه دقیقا چه جنبه‌هایی از اون رو میخواید آزمایش کنین؟
- تصمیم بگیرین که چطور آزمون رو قراره انجام بدین؟ به عنوان مثال، از راه دور یا حضوری.
- دامنه آنچه رو که باید آزمایش بشه (مثل ناوبری) تعیین کنین و در طول آزمون به اون پایبند باشین. وقتی جنبه‌های مختلفی رو به صورت جداگانه آزمایش میکنین، در نهایت دیدگاهی گسترده‌تر از اینکه چقدر طراحی شما به طور کلی کار میکنه، خواهید داشت.
وظایف کاربر رو تعیین کنین
- مهمترین وظایفِ کاربر رو برای رسیدن به اهداف تعیین شده انتخاب کنین و اونها رو با اولویت ترتیب بندی کنین (مثلا تکمیل خرید) برای این کار حداکثر 5 وظیفه برای هر شرکت‌کننده در نظر بگیرین و یک محدوده زمانی 60 دقیقه‌ای رو تعیین کنین.
- وظایف رو با اهداف واقع‌بینانه به شکل واضح تعریف کنین.
- سناریوهایی ایجاد کنین که کاربران بتونن به صورت کاملا طبیعی و واقع بینانه از طراحی استفاده کنن. این بدان معناست که به اونها اجازه بدید تا به تنهایی با اون آشنا بشن به جای اینکه اونها رو با دستورالعمل‌ها یا راهنمایی ها هدایت کنین.
شرکت‌کنندگان رو جذب کنین
دقیقا بدونین کاربران هدفِ شما چه کسانی هستن. از پرسشنامه ها مثل Google Forms یا پرس لاین برای پیدا کردن کاندیدهای مناسب استفاده کنین حتی میتونین تبلیغات کنین و پاداش‌هایی رو ارائه کنین چون اطلاعاتی که پس از انجام این تست ها به دست میاریم فوق العاده ارزشمند هستن. همینطور میتونین از طریق شبکه های اجتماعی هم مخاطبانی پیدا کنین. اگه حتی فقط با 5 کاربر هم آزمون کاربردپذیری رو برگزار کنین، میشه گفت میتونین 85٪ از مسائل و مشکلات اصلی رو پیدا کنین و براشون راهکار مناسب ارائه کنین.
آزمون رو ساده سازی و مدیریت کنین
محیط مناسبی رو برای آزمون فراهم کننی. با شرکت کنندگان دیداری داشته باشین و مصاحبه با کاربر رو انجام بدین. به مسائل ریز و درشت توجه کنین. دقیقا ببینین کاربران چیزهایی را نمی‌بینن، چطور به جهت نادرستی میرن یا فلویی که شما در نظر گرفتین رو متوجه نمیشن یا قوانین رو اشتباه تفسیر میکنن. وقتی جلسات کاربرپذیری Usability رو ضبط میکنین، میتونین به راحتی تعداد دفعاتی که کاربران گیج میشن رو بشمارید.
از کاربران بخواین چیزی که فکر میکنن رو به زبان بیارن و به شما بگن که هنگام انجام آزمون کاربرددذیری چه احساسی داشتن. از این طریق میتونین بررسی کنین که آیا مدل ذهنی که شما باهاش طراحی رو انجام دادید چه اندازه به مدل ذهنی کاربران شما نزدیکه.
آیا اون چیزی که شما فکر میکنین رو هم کاربران شما فکر میکنن و آیا با طراحی شما منظبق هست؟ اگر آزمون رو از راه دور (Remote) انجام میدید، میتونین از طریق Google Meet و… این روند رو مدیریت کنین حتی میتونین از ابزارهایی مثل Hotjar هم استفاده کنین تا رفتار های کامل کاربر رو زیر نظر بگیرید.
رفتار کاربر رو ارزیابی کنین
برای سنجش رفتار های کاربر در تست کاربردپذیری ,پس از انجام تحقیقات کاربری, میتونین از این معیارهای زیر استفاده کنین:
کمی (Quantitative) – زمانی که کاربران برای انجام یک وظیفه صرف میکنن، نرخ موفقیت و شکست، تلاش (تعداد کلیک‌هایی که کاربران انجام میدن و…)
کیفی (Qualitative) – واکنش‌های استرسی کاربران (واکنش‌های چهره، تغییرات زبان بدن، چشم‌بندی و غیره)، رضایت ذهنی (که آنها از طریق پرسشنامه پس از آزمون اعلام میکنن) و سطح تلاش/پیچیدگی مشاهده شده
یک گزارش تهیه کنین – فیلم‌های ویدیویی و داده‌های تجزیه و تحلیل شده رو بررسی کنین. مسائل طراحی رو به طور واضح تعریف کنین و بهترین روش‌ها رو برای درگیر کردن تمام افراد تیم به کار بگیرین.
به طور کلی، در آزمون یا تست کاربردپذیری شما باید تجربه کاربرانتون رو آزمایش کنین که در چه سطحی قرار دارن و با چه معیارهایی قابل اندازه گیری هستن. در آخر توجه داشته باشین که ممکنه برخی از کاربران اون چیزی که میگن با اون چیزی که رفتار میکنن متفاوت باشه پس همیشه اطلاعات بدست اومده رو با اون چیزی که به عنوان کارشناس UX در جلسه آزمون مشاهده کردین مطابقت بدید و بعدش نتیجه گیری کنین.
اگر تجربه ای در انجام تست کاربردپذیری دارید خوشحال میشم با من و سایر کاربران مدرسه تجربه کاربری در میون بذارید 🙂
