ساخت پروتوتایپ
همونطور که در مقاله انواع پروتوتایپ به سطح وفاداری پروتوتایپ ها اشاره کردیم, روش های زیادی هم برای ساخت پروتوتایپ وجود داره و معمولاً پروتوتایپ ها رو براساس سطح وفاداری (فیدیلیتی) اونها یا همون شباهت با محصول نهایی تقسیم بندی میکنیم و طراح بسته به مرحله فرآیند طراحی و هدف مورد نظر, نوع فیدیلیتی مورد نیاز رو انتخاب میکنه.
به عنوان مثال، اگه نیاز به توضیح مختصری به مشتری در مورد اینکه کاربر چگونه هنگام تعامل با محصول, از یک وظیفه به وظیفه دیگه منتقل میشه, یک نمونه با فیدیلیتی کم (Low-fidelity) مشکل رو حل میکنه اما اگه نیاز به اجرای آزمون‌های Usability با گروه کاربری خاص باشه، یک نمونه با وفاداری بالا (High-fidelity) گزینه مناسب تری هست.
پروتوتایپ کاغذی (Paper Prototyping)
ساخت پروتوتایپ با کاغذ، نوعی نمونه‌سازیه که روی کاغذ یا تخته سفید دیجیتال کشیده میشه. چنین نمونه‌سازی ای در مراحل اولیه از طراحی استفاده میشه، مثل کارگاه‌های تفکر طراحی که طراحان ایده‌ها رو بررسی میکنن.
Prototype با کاغذ در مراحل اولیه طراحی بهترین عملکرد رو داره که تیم‌های طراحی با همکاری همدیگه برای بررسی سریع بسیاری از مفاهیم اولیه استفاده میکنن. اعضای تیم با استفاده از خطوط، اشکال و متن‌های ساده، ایده‌ها رو با دست ترسیم میکنن. در این روش تاکید بر روی تعداد زیادی از ایده‌ها و سرعت هست، نه زیبایی بصری.
مزایای پروتوتایپ کاغذی
- سریع: میتونید در عرض چند دقیقه یک نمونه رو نقاشی کنین (حتی در جلسات تفکری)، به همین دلیل کاغذ برای تست بسیاری از ایده‌ها عالی کار میکنه بنابراین اگه یک ایده موفقیت آمیز نباشه، بیش از چند دقیقه وقت خودمون رو تلف نکردیم.
- ارزان: شما فقط به یک قلم و کاغذ برای ایجاد پروتوتایپ های کاغذی نیاز دارین که این روش این فرآیند رو ارزان و دسترسی پذیر میکنه.
- کار تیمی: پروتوتایپ با کاغذ یک تلاش تیمی هست و اغلب تیم‌ها از پیدا کردن ایده‌های تازه لذت میبرن. این یک تمرین فوق‌العاده هم برای ایجاد همکاری تیمی هست.
- مستند سازی: اعضای تیم میتونن کپی‌های فیزیکی از نمونه‌های کاغذی، یادداشت‌ها و وظایف رو برای مراجعه سریع در آینده نگه دارن.
معایب پروتوتایپ کاغذی
- غیر واقعی بودن: مهمترین معایب Prototype کاغذی اینه که به هیچ وجه بیشتر از یک نمونه دستی ساده نخواهند بود بنابراین، درسته که با سرعت ایجاد میشن اما، پروتوتایپ های کاغذیدر زمان انجام آزمون کاربران نتیجه ای ندارن.
- نتایج مثبت نادرست: گاهی اوقات، Prototype های کاغذی ایده‌ها رو به درستی ارزیابی نمیکنن. به نظر میان ایده خوبی هستن اما ممکنه در واقعیت درست عمل نکنن و نقاط درد کاربر رو به ما نشان ندن.
با در نظر گرفتن این مزایا و معایب، ما توصیه میکنیم که نمونه‌سازی با کاغذ فقط در مراحل اولیه طراحی استفاده بشه.
پروتوتایپ دیجیتالی (Digital Prototyping)
ساخت پروتوتایپ دیجیتالی بخشی جذاب از فرآیند طراحی هست. Prototype ها کم کم به محصول نهایی شبیه میشن و به تیم‌ها اجازه میدن ایده‌ها رو تست و تأیید کنن.
پروتوتایپ دیجیتال به دو نوع تقسیم میشه:
- پروتوتایپ Lo-fi (Low-fidelity): یک جریان کاربری با استفاده از وایرفریم ها
- پروتوتایپ Hi-fi (High-fidelity): یک جریان کاربری با استفاده از ماکاپ ها
پروتوتایپ های کم فیدلیتی به تیم‌های تحقیق اجازه میدن تا جریان‌های کاربری اساسی و معماری اطلاعات رو مشخص کنن اما نمونه‌هایی با فیدلیتی بالا به جزئیات بیشتری میپردازن، رابط‌های کاربری رو تست میکنن، تعاملات رو بررسی میکنن و چگونگی تعامل شرکت‌کنندگان با محصول رو مورد آزمایش قرار میدن.
ما طراحان تجربه کاربری با استفاده از ابزارهای طراحی مثل Figma، Adobe XD و … پروتوتایپ ها رو ایجاد میکنیم. گاهی اوقات، افراد غیر طراح از تیم‌های محصول از Powerpoint یا Google Slides یا Miro برای شبیه‌سازی جریان‌های کاربری استفاده میکنن.
مزایای پروتوتایپ دیجیتالی
- تعاملات واقع‌گرایانه: آزمایش با نمونه‌های دیجیتال با فیدلیتی بالا به تیم‌های UX این امکان رو میده که ببینن چگونه کاربران با محصول نهایی تعامل میکنن و بنابراین مشکلات استفاده رو به طور مؤثر برطرف کنن.
- انعطاف‌پذیری: به دلیل استفاده از کامپیوتر و نرم افار های طراحی برای ساخت این پروتوتایپ ها, همه چیز قابل انعطاف هست ولی میتونیم از ابتدا با نمونه‌های کم فیدلیتی شروع کنیم و به طور مداوم اون رو بهبود بدیم تا فرآیند طراحی محصول به شکل مطلوبی و در زمان مناسبی انجام بشه.
- سرعت: در حالی که پروتوتایپ های کاغذی سریعترین راه برای تست ایده‌ها بودن، اما پروتوتایپ های دیجیتالی سریعترین راه برای تست مشکلات هستن نه فقط بررسی و تست ایده ها.
معایب پروتوتایپ دیجیتالی
- نیازمند یادگیری: قبل از اینکه بتونید یک پروتوتایپ بسازید، باید نرم‌افزار رو یاد بگیرین و درک کنین که چطور کار میکنه. به همین دلیل افراد تیم‌های محصول اغلب از Powerpoint به جای یک ابزار طراحی تخصصی استفاده میکنن.
- هزینه: قطعا با پیشرفت پروژه, از پروتوتایپ کم فیدلیتی به پروتوتایپ با فیدلیتی بالا میرسیم که باعث میشه هزینه و زمان و نیروی کار افزایش پیدا کنه.
موفقیت یک پروتوتایپ به این بستگی داره که تیم‌ها, اهداف و KPI های روشن رو در هر مرحله مشخص کنن. بدون یک برنامه مناسب، طراحان ممکنه به اشتباه کارهای جانبی رو انجام بدن که ضروری نیست.
پروتوتایپ با HTML
در مواقعی نادر، تیم‌ها ممکنه ساخت پروتوتایپ HTML و JavaScript رو انجام بدن تا نتایج دقیق‌تری بدست بیارن. معایب این رویکرد اینه که کدنویسی, هزینه‌های زمانی و فنیِ قابل توجهی به همراه داره.
مزایای پروتوتایپ HTML
- عملکرد محصول نهایی: پروتوتایپ HTML به شرکت‌کنندگان یک مدل دقیق از محصول نهایی رو ارائه میکنه.
- پایه فنی برای محصول نهایی: ایجاد یک پروتوتایپ HTML به محققان, ابزار تحقیقاتی ارزشمندی میده و به توسعه‌دهندگان پایه‌هایی برای ساختن محصول نهایی رو ارائه میکنه.
- پلتفرم متنوع: شما میتونین پروتوتایپ خودتون رو بر روی هر سیستم عامل یا دستگاهی تست کنین همینطور کاربر هم نیازی به اجرای نرم‌افزارهای مختلفی نداره.
معایب پروتوتایپ HTML
- وابسته به سطح مهارت طراح: نمونه HTML نیازمند دانش و مهارت کدنویسی هست. پروتوتایپ های کدنویسی‌شده اگر به شکل ضعیفی انجام بشه ممکنه مشکلاتی رو معرفی کنه که ارتباطی با طراحی تجربه کاربری نداره!
- محدود کننده خلاقیت: کدنویسی زمان و تمرکزی رو برای ساختن یک نمونه قابل استفاده میطلبه و طراحان تجربه کاربری ممکنه به همان اندازه ابتکار و خلاقیتی که وقتی با نرم افزاری مثل Figma کار میکنن و دارن رو نداشته باشن.
نتیجه گیری
با توجه به نیازها و مراحل مختلف فرآیند طراحی، انتخاب روش مناسب برای پروتوتایپ سازی در تجربه کاربری اهمیت داره. پروتوتایپ ها درسته که زمانی رو از ما میگیرن تا بتونیم یک نمونه مشابه نمونه واقعی از محصول رو بسازیم اما به شکل ماثری میتونن به ما کمک کنن تا مشکلات موجود در طراحی تجربه کاربری رو بهتر پیدا کنیم و برای رفع اونها تلاش کنیم و در نهایت محصولی با تجربه کاربری لذت بخشی رو ارائه کنیم.
